Interview 2: Frans Aerts

Het tweede interview werd met mijn fractievoorzitter afgenomen. Frans is 68 jaar en woont in Venlo. Sinds 2010 is hij fractievoorzitter van de lokale D66. Hij was griffier in Voerendaal en Landgraaf. Eerder was hij ook wethouder van de voormalige gemeenten Arcen en Velden (sinds een aantal jaar zijn Arcen en Velden onderdeel van de gemeente Venlo na de herindeling in 2010). Hiervoor was hij 25 jaar een zelfstandige ondernemer in de expeditie en de logistiek.

De eerste vraag ging over wat hij gestudeerd heeft en wat het inhoudt. Frans is begonnen op de HBS (dat heet nu Atheneum). Hierna is hij bij de bestuursacademie gaan studeren. Hier heeft hij de griffiersopleiding gedaan. Dat kan je ook terugzien in zijn loopbaan: hij was griffier in Voerendaal en Landgraaf en is nu ook griffier in Cuijk naast zijn functie als gemeenteraadslid. Hiernaast heeft hij gestudeerd aan de Open Universiteit in Heerlen waar hij de Managementwetenschappen heeft gevolgd.

Hierna vroeg ik naar zijn functie als raadslid en als fractievoorzitter. Ook vroeg ik hoe lang hij deze functies heeft bekleed. Als raadslid heb je 3 functies. Ten eerste ben je volksvertegenwoordiger: je bent vertegenwoordiger van de mensen die op jou hebben gestemd en je behartigt ook hun belangen. De tweede functie is de kader stellende. Dit houdt in dat je als raadslid de randvoorwaarden voor het college maakt die zij dan moeten uitvoeren.  Zo kan de raad verordeningen vaststellen en heeft de raad heeft ook het recht van initiatief. Ook heeft de gemeenteraad het recht van amendement: dit houdt in dat ieder raadslid het recht heeft om een voorstel tot wijziging van het concept in te dienen. Hiernaast heeft de raad ook budgetrecht: de raad kan beslissen over baten en lasten. Dit wordt jaarlijks in de programmabegroting vastgesteld. Tot slot heb je als raadslid de controlerende rol. Dit komt erop neer dat de raad de uitvoering van het college controleert. Hiervoor heeft Frans een aantal instrumenten zoals het vragenrecht en het interpellatierecht. Als fractievoorzitter stuur je jouw eigen fractie aan. Je bent namelijk de voorzitter. Verder ben je de belangrijkste woordvoerder en bezit je de belangrijkste portefeuilles. Echter is het ook zo dat D66 maar een zetel heeft en in de raadsvergaderingen Frans er alleen voor staat. Om deze druk te verlagen heeft de partij fractieondersteuners (waar ik onderdeel van ben). Deze mensen ondersteunen de voorzitter door stukken te lezen, er opmerkingen over maken en het vervolgens toelichten aan Frans die het weer kan verwoorden in de raadsvergaderingen. Bij de (besluitvormende) raadsvergaderingen mogen namelijk alleen gekozen volksvertegenwoordigers zijn en niet de ondersteuners. Het is daarom van belang dat de ondersteuners de voorzitter vóór de vergadering al geïnformeerd hebben zodat Frans dit kan gebruiken in de vergadering. Ten slotte is Frans ook de politieke leider van de partij dat simpelweg in houdt dat je de koers van de partij bepaalt. Frans is inmiddels raadslid sinds 2010 voor de D66-fractie in Venlo. Hiervoor was hij 4,5 jaar raadslid geweest in Arcen en Velden. Hij was daar ook een jaar wethouder. Na deze carrière gaat Frans op 1 maart 2022 stoppen als raadslid en als griffier.

Vervolgens vroeg ik naar zijn andere functies. Hij is op dit moment ook griffier in de gemeente Cuijk. De griffier is een ambtelijk functionaris en geen bestuursorgaan dat wordt benoemd door de raad. Hij is de adviseur van de raad en ondersteunt de raad en de burgemeester. Hij is als adviseur politiek neutraal en onafhankelijk. Verder is hij aanwezig bij raadsvergaderingen en ook medeondertekenaar van de stukken van de raad. Hiernaast is hij ook nog een zelfstandige interim-manager: tijdelijke manager die wordt aangetrokken voor het uitvoeren van bepaalde managementtaken binnen een organisatie.

Hierna vroeg ik naar de leuke en minder leuke dingen aan de functie als raadslid. Het leukste vindt hij het debatteren en het overtuigen van raadsleden van zijn eigen ideeën. Het aangaan van discussies en het controleren van het college vindt hij ook erg leuk om te doen: je bent immers volksvertegenwoordiger van de mensen die op jou hebben gestemd. Het voeren van debatten en indienen van moties doe je met oog op het behartigen van hun belangen. Het debat is volgens hem dé kans om anderen te overtuigen van zijn plannen om de lokale samenleving te verbeteren. Het minder leuke aan de functie als raadslid is de traagheid die zich soms voordoet in de gemeenteraadsvergaderingen. Hiermee bedoelt hij dat de gemeenteraad soms niet snel en adequaat genoeg zaken oppakt die zich afspelen in de gemeente Venlo. Verder is het zo dat er in de raad onnodige zaken ter onderwerp worden gesteld. Hierover wordt dan volgens hem te lang over gedebatteerd terwijl dit niet nodig is. Een voorbeeld is de omgevingsanalyse. Tijdens mijn politieke stage moest ik deze analyse bestuderen en reactie geven op belangrijke punten. Dit stuk werd 2 uur in de raad besproken. Echter kon hier geen inhoudelijk debat over gevoerd worden. En dit is maar een voorbeeld van de vele.

Verder vroeg ik naar het verschil tijdens en voor corona. Het grote verschil is dat je geen persoonlijk contact meer hebt met andere raadsfracties en het college. Alles gaat nu digitaal en daar moet Frans het mee doen. Het sociaal contact wat je hebt met je ambtsgenoten (bijvoorbeeld bijpraten voorafgaand aan de vergaderingen) vindt ook niet meer plaats. Verder is het zo dat je als raadslid minder met de burgers in contact bent. Je kunt bijna niet meer op bezoek bij mensen en bij verenigingen: simpelweg door de regels. Als raadslid houd je je hier natuurlijk aan volgens omdat je immers een voorbeeldfunctie hebt.

Ten slotte voeg ik naar een gouden tip die hij heeft als ik later ook raadslid wil worden. Zijn tip was helder: wees maatschappelijk betrokken. Als raadslid ben je namelijk het aanspreekpunt van de burgers. Het maatschappelijk betrokken zijn en weten wat er speelt in de lokale samenleving is hierbij daarom belangrijk.

Als er iets is wat ik heb geleerd is dat je als raadslid goed moet plannen. Je hebt namelijk meer banen omdat het raadslidmaatschap geen full-timefunctie is. Het lezen van stukken en voorbereiden van debatten moet daarom op tijd gebeuren. Als je dit niet goed doet sta je minder sterk in debatten en is de kans dat je andere raadsleden overtuigt kleiner. Deze vaardigheid bezit ik gelukkig omdat ik voor mijn opleiding ook altijd een goede planning heb dat mijn studie en werk goed combineert. Een ander vaardigheid die je moet bezitten is debatteren (is uiteraard vanzelfsprekend). Hier zou ik echter graag aan willen werken omdat ik hier geen ervaring mee heb. Dit zou ik willen doen door het kijken van filmpjes, oefenen met medestudenten en eventueel cursussen volgen om deze vaardigheid te verbeteren.